Nieoperacyjne leczenie wypadania macicy

Opublikowano: 12.05.22

Jeśli mięśnie, więzadła i tkanka łączna miednicy słabną, może dojść do wypadania macicy. Badania wykazały, że ponad połowa kobiet w wieku 50-79 lat cierpi na obniżenie narządów rodnych. Początkowo choroba może nie dawać żadnych objawów, z czasem jednak znacznie pogarsza jakość życia pacjentki. Dziś poruszamy temat nieoperacyjnego leczenia wypadania pochwy i macicy.

Wypadanie narządów rodnych

Z obniżeniem narządów rodnych mamy do czynienia wtedy, gdy uszkodzone lub osłabione mięśnie, tkanka łączna i więzadła pozwalają macicy przemieścić się do pochwy. W zaawansowanym stadium choroby, macica może nawet wysunąć się na zewnątrz. Jeśli lekarz podejrzewa, że problemem pacjentki jest wypadająca szyjka macicy, przeprowadzi dokładne badanie fizykalne. Może również skierować na cystoskopię, aby zbadać cewkę moczową i pęcherz.

Jeśli u pacjentki dochodzi do mimowolnego popuszczania moczu podczas ćwiczeń, kaszlu lub śmiechu, również należy przyjrzeć się potencjalnym problemom związanym z wypadaniem narządów rodnych. Niekiedy lekarz może zlecić rezonans magnetyczny, żeby dokładnie przyjrzeć się nerkom i innym narządom miednicy mniejszej. W ten sposób specjalista może stwierdzić, czy pacjentka cierpi na obniżenie macicy, a następnie wdroży odpowiednie leczenie operacyjne lub nieoperacyjne.

Przyczyny i objawy wypadającej macicy

Do wypadania macicy może przyczyniać się m.in.:

• ciąża, zwłaszcza mnoga,
• poród drogą pochwową, szczególnie gdy dziecko było duże lub doszło do przedłużenia fazy utajonej,
• przewlekłe zaparcia,
• mięśniaki,
• niski poziom estrogenu po menopauzie,
• ciężki kaszel związany z astmą lub przewlekłym zapaleniem oskrzeli,
• w rzadkich przypadkach rak macicy.

W grupie ryzyka znajdują się też pacjentki, które palą papierosy, są otyłe i/lub przeszły histerektomię.

Objawy wypadającej macicy

Do najczęstszych objawów należą:

• przedłużający się dyskomfort w pochwie,
• problemy z oddawaniem moczu takie jak konieczność częstszego chodzenia do toalety, uczucie niecałkowitego opróżnienia pęcherza lub wysiłkowe nietrzymanie moczu,
• uczucie ciężkości w okolicach intymnych i podbrzusza,
• guzek w pochwie lub wokół niej.

Niekiedy wypadająca macica nie daje żadnych objawów, wówczas stwierdza się ją podczas badania ginekologicznego.

Stopień wypadania macicy

Zanim lekarz zaproponuje pacjentce odpowiedni sposób leczenia wypadającej macicy, powinien zakwalifikować schorzenie do jednego z czterech stopni:

• Pierwszy stopień: szyjka macicy nie przekracza górnej części pochwy.
• Drugi stopień: obniżona pochwa lub macica dochodzi do przedsionka pochwy.
• Trzeci stopień: macica przekroczyła przedsionek pochwy.
• Czwarty stopień: cała macica wychodzi poza pochwę. Przyczyna takiego stanu tkwi w osłabieniu wszystkich mięśni wspierających.

Leczenie wypadającej macicy – czy operacja to konieczność?

Jeśli pacjentka nie odczuwa żadnych dolegliwości lub zmaga się z łagodnym wypadaniem macicy, najprawdopodobniej nie potrzebuje ona operacji. W takiej sytuacji lekarz ginekolog powinien zalecić zmianę stylu życia, żeby spowolnić rozwój choroby. Kluczowe powinno być m.in. odchudzanie, jeżeli pacjentka cierpi na nadwagę lub otyłość. Jeżeli występuje problem z wypadaniem narządów rodnych, zaleca się także niepodnoszenie ciężarów. Ponadto ważne jest wzbogacenie diety w błonnik, aby zapobiec zaparciom.

Zaawansowane przypadki obniżenia narządów rodnych mogą wymagać operacji, ale we wczesnych stadiach dobre efekty przynoszą ćwiczenia mięśni Kegla. Pacjentkom, które nie kwalifikują się do operacji lub nie chcą się jej poddawać, ginekolog może zaproponować pessaroterapię. Dopiero w ciężkich przypadkach schorzenia wskazane jest leczenie operacyjne. Coraz częściej lekarz przeprowadza zabieg metodą laparoskopową, dzięki czemu nie musi wykonywać znacznego nacięcia. Aby przywrócić prawidłową pozycję wypadającej macicy, a następnie przymocować ją do podtrzymujących więzadeł, wykorzystuje się kamerę video i specjalne narzędzia przeznaczone do tego typu zabiegów.

Leczenie nieoperacyjne wypadania macicy – sposoby

Warto przekazać pacjentce możliwe sposoby na to, by dodatkowo wzmocnić mięśnie dna miednicy. Należą do nich m.in. ćwiczenia mięśni Kegla. Proponowane ćwiczenia pacjentka powinna wykonywać samodzielnie lub przy współpracy z lekarzem ginekologiem, fizjoterapeutą lub uroginekologiem, aby zastosować odpowiednią technikę i nie zaszkodzić swojemu zdrowiu. Szczególnie w początkowym stadium wypadania macicy ćwiczenia mięśni Kegla przynoszą bardzo dobre efekty, dlatego nieoperacyjne leczenie wypadania macicy powinno również uwzględniać odpowiednio dobraną aktywność fizyczną skierowaną na wzmocnienie mięśni dna miednicy.

Wypadanie macicy – leczenie nieoperacyjne z użyciem pessarów

Wybierając metodę leczenia wypadania macicy, lekarz ginekolog bierze pod uwagę rodzaj i nasilenie objawów oraz ogólny stan zdrowia pacjentki. Oprócz tego specjalista uwzględnia, czy pacjentka planuje ciążę. Pessar dopochwowy może skutecznie złagodzić objawy wypadania macicy. Jeśli zostanie prawidłowo dobrany, przynosi natychmiastową ulgę, a pacjentka nie odczuwa dyskomfortu podczas jego noszenia.

Pessary ginekologiczne dostępne są w różnych kształtach i rozmiarach, dzięki czemu można je dopasować do indywidualnych potrzeb pacjentki. W razie potrzeby lekarz może przepisać krem lub tabletki z estrogenem, aby zmniejszyć ryzyko infekcji związane z jego aplikacją. Proponowana metoda leczenia wypadających narządów rodnych niesie ze sobą zdecydowanie mniejsze ryzyko niż operacja. Należy jednak podkreślić, że pessary wymagają stałej kontroli lekarskiej – w przeciwnym razie mogą prowadzić do infekcji intymnych, krwawienia lub przyczyniać się do powstawania nadżerek. Ginekolog powinien przekazać pacjentce, jak prawidłowo wyjmować, czyścić i zakładać krążek, aby pacjentka mogła samodzielnie dbać o codzienną higienę. Pessary ginekologiczne najczęściej stosuje się, gdy obniżenie narządów rodnych ma łagodny charakter lub pacjentka jest w ciąży. W drugim przypadku pessaroterapia zmniejsza m.in. ryzyko przedwczesnego porodu.

Autor artykułu: Redakcja Meringer